29 شهریور 1403
logo

مرکز تحقیقات آلودگی هوا

دانشگاه علوم پزشکی تهران

بیوآئروسل‌ها

بیوآئروسل‌ها 30 درصد از آئروسل‌های بزرگتر از 2/0 میکرومتر موجود در اتمسفر را شامل می‌شوند.

 

بیوآئروسل‌ها 30 درصد از آئروسل‌های بزرگتر از 2/0 میکرومتر موجود در اتمسفر را شامل می‌شوند. بیوآئروسل‌ها شامل ذرات هوابرد با منشأ بیولوژیکی از قبیل باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها، گرده های گیاهی، قطعات، اجزاء و محصولات جانبی آن‌ها مانند DNA، اندوتوکسین و مایکوتوکسین‌ها می باشند.. مواجهه با بیوآئروسل‌ها و مشتقات آنها از طریق استنشاق، بلعیدن و جذب پوستی صورت میگیرد و ممکن است اثرات بهداشتی قابل توجهی داشته باشند. نگرانی‌ها در مورد بیوآئروسل‌ها در ارتباط با آلرژی‌زایی، سمیت وعفونت‌زایی آنهاست. مهمترین بیوآئروسل‌های موجود در هوا، باکتری‌ها و اسپورهای قارچی می‌باشند.

قطر آئرودینامیکی باکتری‌ها و اسپورهای قارچی موجود در هوا به ترتیب در گستره 8-25/0 و 30-1 میکرومتر می‌باشد. بیوآئروسل‌هایی که دارای قطر آئرودینامیکی10-5 میکرومتر می‌باشند عمدتاً در قسمت فوقانی دستگاه تنفسی بدام می‌افتند و می‌توانند سبب علائم آلرژیک شوند؛ در حالیکه بیوآئروسل‌های کوچکتر از 5 میکرومتر (مثل تعدادی از باکتری‌ها و اسپورهای قارچی) به ذرات قابل تنفس معروفند و قادر به نفوذ در آلوئل‌ها بوده و در نهایت منجر به آلرژی و تورم آلوئل‌ها می‌شوند. اسپورهای قارچ‌های کلادوسپوریوم، آسپرژیلوس، پنیسیلیوم، آلترناریا و فوزاریوم رایجترین جنس‌های آلرژیک می‌باشند. در میان بیوآئروسل‌های باکتریایی، استافیلوکوکوس ارئوس بیشترین اهمیت را از نظر اثرات بهداشتی دارد. بیوآئروسل‌ها در هوای آزاد و داخل حضور دارند افراد بیش از 90 – 80 درصد از وقت خود را در محیط‌های داخلی سپری می‌کنند. بنابراین، مطالعه بر روی بیوآئروسل‌های هوای داخل علاوه بر هوای آزاد بسیار حائز اهمیت است. اهمیت این موضوع به حدی است که WHO در سال 2009 رهنمودی در ارتباط با کیفیت قارچی هوای داخل منتشر کرده است. شواهد اپیدمیولوژیکی کافی در رابطه با افزایش ریسک علائم تنفسی، عفونت‌های تنفسی و تشدید حملات آسم در ساکنین خانه‌ها و ساختمان‌های عمومی حاوی بیوآئروسل‌های قارچی وجود دارد. فاکتورهایی از قبیل فعالیت‌های انسانی، شرایط جغرافیایی، تغییرات فصلی، پارامترهای هواشناسی، نوع و میزان پوشش گیاهی و آلودگی هوا بر روی ترکیب و غلظت بیوآئروسل‌های هوای آزاد موثر است. از فاکتورهای موثر بر ترکیب و غلظت بیوآئروسل‌های هوای داخل می‌توان به سیستم گرمایشی و تهویه مطبوع، ورود و خروج هوا، ته‌نشینی، Resuspension، منابع داخلی (مثل حضور افراد، حمام و آشپزخانه)، درجه حرارت و رطوبت اشاره کرد.

 

 

 

 

شکل. مقایسه قطر آئرودینامیکی برخی از بیوآئروسل ها.

 

بر طبق گزارش Jaenick و Andras gelencser به ترتیب 50-5 و 30 درصد از ذرات بزرگتر از 2/0 میکرومتر موجود در اتمسفر دارای منشاء بیولوژیکی هستند.

غلظت زمینه بیوآئروسل‌ها به صورت جدول ذیل ارائه شده است:

جدول. غلظت زمینه بیوآئروسل‌ها.

نوع بیوآئروسل

اندازه

(میکرومتر)

غلظت

(تعداد بر مترمکعب هوا )

ویروس

0/3  0/02

-

باکتری

10  0/3

1000  0/5

اسپورهای قارچی

30  0/5

10000  0

گرده‌های گیاهی

100 - 10

1000 - 1

 

انتشار سالانه انواع اصلی آئروسل‌ها و آئروسل‌های بیولوژیکی به ترتیب به صورت جداول ذیل می‌باشد.

جدول. میزان انتشار سالانه انواع آئروسل‌ها.

نوع آئروسل

انتشار

(106 تن در هر سال)

نمک دریا

2000- 500

آئروسل‌های تشکیل شده از فاز گازی

2080 - 345

ذرات معلق گرد و غبار

1800 - 7

بیوآئروسل‌ها

80

دود ناشی از آتش‌سوزی جنگل‌ها

150 - 5

آلی

90 - 4

مصنوعی

396 - 181

 

فائزه ایزدپناه
تهیه کننده:

فائزه ایزدپناه

0 نظر برای این مطلب وجود دارد

ارسال نظر

نظر خود را وارد نمایید:

متن درون تصویر را در جعبه متن زیر وارد نمائید *